Badania diagnostyczne w I trymestrze ciąży

Głównym celem wykonywania poszczególnych badań w ciąży jest zapewnienie prawidłowego stanu zdrowia zarówno dla matki jak i jej dziecka.

Okres ciąży to wyjątkowy moment w życiu kobiety, która w trosce o dziecko szczególnie w tym okresie dba o zdrowie.

Badania diagnostyczne służą wykrywaniu najczęstszych, zagrażających zdrowiu matki i dziecka schorzeń takich jak m.in. konflikt serologiczny, stan przedrzucawkowy, cukrzyca ciążowa, zakażenia, niedokrwistość, czy też małopłytkowość.

Przygotowałam dla Was listę badań jakie należy wykonać w każdym z trzech trymestrów ciąży.

Dziś rozpocznę wpisem o badaniach diagnostycznych, jakie muszą być wykonane w trakcie trwania I trymestru ciąży 😊

Pierwsze badanie potwierdzające zajście w ciąże wykonywane jest zazwyczaj samodzielnie przez kobietę, wykonuje ona tzw. test ciążowy, czyli test wykrywający obecność beta HCG w moczu. Resztę badań zleca lekarz kierujący ciążą podczas kolejnych wizyt.

DO 10 TYGODNIA CIĄŻY

Jest to tak naprawdę czas, w którym kobiety zgłaszają się po raz pierwszy do lekarza położnika. Podczas pierwszej wizyty lekarz zakłada dokumentację medyczną ciężarnej tzw. kartę ciąży oraz zleca potrzebne badania.

Lekarz w tym okresie wykonuje badania podmiotowe i przedmiotowe. Określa masę ciała oraz jej wskaźnik BMI. Bada gruczoły sutkowe oraz ryzyko ciążowe. W tym czasie również powinny być zebrane dane dotyczące nawyków żywieniowych, stylu życia w tym spożywania alkoholu i palenia papierosów.

Do 10 tygodnia ciąży powinny być wykonane badania grupy krwi oraz czynnika Rh, a także test na obecność przeciwciał odpornościowych do antygenów krwinek czerwonych. Badanie to odgrywa istotną rolę w diagnostyce konfliktu serologicznego. Test ten powinien być wykonywany dwukrotnie, pierwszy raz tuż na początku ciąży, ponieważ przeciwciała mogły być wytworzone np. w poprzedniej ciąży.

Do obowiązkowych badań w tym czasie należą także: pomiar ciśnienia tętniczego krwi, które nie powinno przekraczać w przypadku ciśnienia skurczowego powyżej 140 mmHg, a ciśnienia rozkurczowego powyżej 90 mmHg, morfologia krwi oraz badanie ogólne moczu. Badanie moczu zlecane jest podczas każdej wizyty i wykonuje się je w celu wykrycia zakażeń układu moczowego. Badanie moczu jest także ważne do oceny ryzyka stanu przedrzucawkowego. Morfologię krwi należy wykonać pięciokrotnie w trakcie trwania ciąży, w celu wykrycia chorób krwi takich jak: niedokrwistość z niedoboru żelaza, witaminy B12 oraz małopłytkowość, a także inne rzadziej występujące nieprawidłowości hematologiczne oraz stany zapalne.

Ponadto po raz pierwszy należy wykonać badanie stężenia glukozy we krwi na czczo, w przypadku kobiet z ryzykiem cukrzycy ciążowej przeprowadzić test OGTT. W przypadku podwyższonych wartości poziomu glukozy na czczo w pierwszym badaniu rozpoznaje się u cukrzycę i wówczas należy zbadać dodatkowo poziom hemoglobiny glikowanej.

Należy także oznaczyć test TSH, jest to coraz częściej zlecane badanie ze względu na rozpowszechnienie chorób tarczycy w ciąży.

Istotne jest również wykonanie badań na obecność wirusa HIV i HCV oraz badania profilaktycznego w kierunku kiły (VDRL). Wykonuje się również testy w kierunku toksoplazmozy oraz różyczki, chyba że ciężarna chorowała wcześniej lub była szczepiona.

Badanie w kierunku toksoplazmozy powinno być wykonywane w każdym trymestrze ciąży u pacjentek, u których przed rozpoczęciem ciąży nie wykonywano badań na obecność przeciwciał w klasie IgG lub ich wynik był ujemny.

Jeżeli kobieta nie wykonywała badań cytologicznych w ostatnim półroczu to lekarz wykona badanie cytologiczne a także poinformuje o możliwości wykonania badań w kierunku chorób uwarunkowanych genetycznie (test PAPPA lub test wolnego DNA płodu).

W tym czasie ważna jest także kontrola stomatologiczna, dobrze jeśli jeszcze podczas planowania ciąży kontrolowany był stan jamy ustnej, jeśli nie to jest to odpowiedni moment, żeby odwiedzić dentystę.

W przypadku istniejących chorób towarzyszących lekarz prowadzący ciąże zaleci konsultację specjalistyczną u lekarza specjalisty z danej dziedziny.

OD 11 DO 14 TYGODNIA CIĄŻY

Lekarz wykonuje badania ogólne oraz ginekologiczne.

Ponownie wykonywany jest pomiar ciśnienia tętniczego krwi oraz pomiar masy ciała, a także badanie ogólne moczu i jego osad.

Lekarz prowadzący ocenia w tym czasie ryzyko ciążowe oraz ryzyko i nasilenie objawów depresji.

Wykonywane jest badanie ultrasonograficzne w celu oceny ryzyka wad genetycznych.

Jeśli na poprzedniej wizycie nie wykonano badań cytologicznych to powinny być one wykonane pomiędzy 11 a 14 tygodniem ciąży.

W przypadku nieprawidłowych wyników badań zleconych przy wcześniejszej wizycie, lekarz kierujący ciążą zaleci konsultacje specjalistyczne.

PODSUMOWANIE

Wszystkie wyżej wymienione badania zaleci lekarz prowadzący ciąże, natomiast warto mieć świadomość co należy zrobić w poszczególnym trymestrze ciąży.

Za tydzień przedstawię wam kontynuację i konieczne badania podczas II i III trymestru ciąży.

- Smaki Bobasa- Klaudia Kalinka