Alergia na białko mleka krowiego vs nietolerancja laktozy

W swojej dotychczasowej pracy zauważyłam, że te dwa odrębne tematy stanowią dylemat w codziennym żywieniu dzieci. Często rodzice mylą te dwie różne przypadłości, dlatego zapraszam do lektury dzisiejszego artykułu, w skrócie przedstawię różnicę między tymi dwoma reakcjami pokarmowymi.

Alergia na białko mleka krowiego

Alergie pokarmowe mogą wystąpić u każdego człowieka w różnym wieku, natomiast najczęściej pojawiają się one w wieku dziecięcym. U najmłodszych najczęstszą przyczyną pojawienia się nieprawidłowej reakcji pokarmowej jest adekwatny do wieku brak wykształcenia się do końca bariery śluzówkowej przewodu pokarmowego i tym samym przenikanie antygenów pokarmowych z jelita do krwi. Czynnikiem predysponującym do wykształcenia się alergii u maluszka, jest występowanie alergii wśród najbliższej rodziny, czyli u rodziców lub rodzeństwa. Do najczęstszych związków mogących wywoływać reakcję alergiczną u dzieci należą zdecydowanie białka mleka krowiego. Mleko krowie zawiera alergenne białka takie jak laktoglobulina, kazeina oraz alfa-laktoalbumina, które mogą być niebezpieczne dla osób wykazujących nieprawidłową reakcję układu pokarmowego. Najczęstszą przyczyną alergii w przypadku mleka krowiego jest kazeina i laktoglobulina, a dodatkowo w przypadku kazeiny należy również uważać na mleko innych gatunków zwierząt, szczególnie parzystokopytnych np. kozy, owce.

Reakcja na nadwrażliwość alergiczną objawia się w różny sposób, mamy do czynienia najczęściej z objawami skórnymi, taki jak pokrzywka, obrzęk lub świąd oraz objawami ze strony układu oddechowego jak kaszel, duszność i świsty, ale także alergia może się manifestować nudnościami i wymiotami, kolką, bólem brzucha, jak również zaburzeniami ze strony układu sercowo- naczyniowego jak np. tachykardia, czyli przyśpieszonym biciem serca.

Leczenie alergii na białka mleka krowiego polega na zastosowaniu diety eliminacyjnej, czyli wykluczeniu alergizujących pokarmów z codziennej diety. Natomiast należy pamiętać, żeby zastąpić wyeliminowane produkty, produktami spożywczymi o zbliżonej wartości odżywczej, aby nie doszło do niedoborów pokarmowych. W doborze odpowiedniego jadłospisu może pomóc wykwalifikowany dietetyk. Czas stosowania diety eliminacyjnej jest ustalany zależnie od stanu pacjenta, w przypadku małych dzieci zaleca się od 9 do 12 miesięcy. Celem takiego leczenia jest wyciszenie reakcji alergicznej, nabycie tolerancji na dany produkt, a także wykształcenie błony śluzowej jelit.

W przypadku niemowląt i małych dzieci dieta eliminacyjna najczęściej polega na wdrożeniu preparatów mlekozastępczych np. mieszanki zawierające zhydrolizowaną kazeinę. Jeśli mamy do czynienia z niemowlętami karmionymi jeszcze piersią to dieta eliminacyjna musi być stosowana u matki dziecka.

Należy pamiętać, że białka mleka krowiego, nie tylko występują w samym mleku, ale także w innych produktach spożywczych jak:

- produkty mleczne np. jogurty, kefiry, maślanki, sery, śmietana oraz masło;

- słodycze np. czekolada i wyroby czekoladowe, lody, wyroby cukiernicze, budynie;

- czasami jest dodawane do pieczywa i wędlin;

- produkty gotowe np. zupy, sosy, żywność typu fast food;

Odejście od diety eliminacyjnej powinno być poprzedzone próbami prowokacji, czyli podawaniem regularnie zwiększającej się dawki alergenu. Próba prowokacji powinna być ściśle kontrolowana przez lekarza.

Nietolerancja laktozy

Nietolerancja pokarmowa pojawia się ze względu na problemy z trawieniem określonego związku lub zaburzeniem jego transportu w jelicie cienkim. Objawy nietolerancji wynikają z następstw wymienionych wyżej zaburzeń, dochodzi do fermentacji niestrawionych związków przez bakterie jelitowe.

Nietolerancja laktozy, to inaczej nietolerancja cukru prostego. To zaburzenie wynika z niedoboru laktazy, czyli enzymu, który rozkłada laktozę. W przypadku noworodków mamy do czynienia z nie do końca wykształconym układem pokarmowym, co za tym idzie często z niedoborem laktazy.

Nietolerancja laktozy objawia się po zjedzeniu posiłku bogatego w laktozę i manifestuje objawami ze strony układu pokarmowego: bólem brzucha, biegunką, nudnościami, nadmierną ilością gazów jelitowych oraz wzdęciami.

Leczenie obejmuje ograniczenie zawartości laktozy w diecie do dawki tolerowanej, u niemowląt należy zastosować mleko bez- lub ubogolaktozowe. Należy przy tym pamiętać, że eliminacja niektórych produktów z diety może powodować niedobory pokarmowe w związku z tym zaleca się suplementację witaminą D oraz preparatami z wapniem.

Wyżej opisana nietolerancja dotyczy głównie problemów z brakiem aktywności laktazy, w praktyce wymienia się również nietolerancje laktozy w wyniku pierwotnego genetycznie uwarunkowanego niedoboru oraz niedoboru wtórnego, spowodowanego uszkodzeniem kosmków jelitowych. Niemniej jednak te przypadki nie są tematem dzisiejszego artykułu.

PODSUMOWANIE

- Alergia na białko mleka krowiego oraz nietolerancja laktozy stanowią zaburzenia ze strony układu pokarmowego;

- Alergia organizmu to reakcja na białko zawarte w mleku krowim, a nietolerancja laktozy, to problem z rozkładem dwucukru-laktozy. Laktoza jest węglowodanem, czyli zupełnie innym składnikiem pokarmowym niż białko;

- Alergia na białko mleka krowiego objawia się reakcją alergiczną ze strony układu oddechowego, układu sercowo- naczyniowego, układu pokarmowego oraz objawami skórnymi, alergeny przechodzą przez barierę jelitową i krążą wraz z krwią po całym organizmie. Natomiast nietolerancja laktozy jest ściśle związana z objawami ze strony układu pokarmowego: nudności, wymioty, ból brzucha, wzdęcia, czy gazy, niestrawiona laktoza w jelicie cienkim przechodzi dalej do jelita grubego.

- Obie przypadłości leczy się za pomocą eliminacji lub ograniczenia w przypadku nietolerancji laktozy z diety określonych pokarmów, mogących nieść potencjalne zagrożenie dla zdrowia.

- W przypadku leczenia alergii na białka mleka krowiego nie wystarczy jedynie eliminacja produktów bez laktozy, należy wyeliminować z diety mleko i wszystkie produkty mleczne, gdyż zawierają one białka mogące wywołać niebezpieczną reakcję alergiczną;

- Wysoka zawartość laktozy znajduję się m.in. w mleku krowim, mleku w proszku odtłuszczonym, w jogurcie naturalnym, w kefirze, maślance, serze twarogowym białym, twarożku wiejskim, serku homogenizowanym, lodach śmietankowych;

- Należy zwracać uwagę na inne możliwe źródła mleka i produktów mlecznych zwłaszcza w gotowych produktach spożywczych, ważne jest dokładne czytanie etykiet i weryfikacja potencjalnych alergenów w składzie;

- Podczas stosowania diet eliminacyjnych należy pamiętać o możliwych niedoborach pokarmowych. W celu ustalenia bezpiecznej diety należy skonsultować się ze specjalistą ds. żywienia;

- Smaki Bobasa- Klaudia Kalinka